Psychologische behandeling en relatietherapie in Maastricht

Emoties reguleren bij kinderen

14 juli 2021 12:03

Alle emoties zijn goed; ze hebben een functie in ons leven. Emoties als blij en gelukkig zijn natuurlijk gemakkelijke emoties en is iets wat je graag bij jezelf en bij de mensen om je heen altijd wilt zien. Bang, boos, teleurgesteld etc., zijn daarentegen moeilijke gevoelens en je wilt er het liefst zo snel mogelijk van af. Toch zijn ze wel nuttig. Zo is de emotie bang belangrijk om jezelf te beschermen, anders zou je zonder te kijken de straat over steken of je hand in het vuur steken. De emotie boos is van belang om grenzen aan te geven, anders zou je alles maar accepteren van een ander.
Toch is moeilijk gedrag niet altijd fijn in je gezin en het kan de sfeer behoorlijk beinvloeden. Daarom wil je als ouder je kind helpen om met zijn gevoelens om te gaan, voor zichzelf en voor het gezin.

Wat helpt dan en wat kun je dan doen voor je kind?

Kinderen kunnen zo enorm boos zijn en vaak zomaar vanuit het niets en buiten proporties. Wees je ervan bewust dat het geen onwil is, maar heel vaak onmacht. Kinderen hebben nog niet geleerd hoe ze hun emoties moeten regelen en wij als ouders kunnen hun dat leren. Dat betekent dat je veel geduld moet hebben, empathie toont en rustig en duidelijk reageert op hun boze buien. En niet één enkele keer, maar voortdurend. Uiteraard hebben wij ook nog eens onze eigen emoties als volwassene en dan is het niet altijd eenvoudig om daar rustig op te reageren. Echter, hoe rustiger wij reageren, hoe sneller onze kinderen ook weer kalmeren.

Belangrijk hierbij is dat wij de gevoelens en emoties van onze kinderen serieus nemen. Als ons kind bijvoorbeeld zegt dat ze het niet leuk vond bij haar vriendinnetje dan neigen we vaak om te zeggen: ‘Hoe kan dat nou, je bent er zo lang geweest en je kwam lachend naar buiten’. Op zo’n moment neem je niet het gevoel van je kind serieus en geef je je kind het gevoel dat het niet op z’n eigen gevoel kan vertrouwen. Neem daarom je kind serieus en laat het gevoel aanwezig zijn. Dus als antwoord op het voorbeeld zou je kunnen zeggen: ‘Je vond het niet leuk bij je vriendinnetje? Vertel eens erover’. Dan accepteer je het gevoel van je kind en geef je ook de mogelijkheid om het gevoel te verwoorden. Daardoor kunnen gevoelens geuit worden en voorkom je dat alles binnenin wordt gehouden en op een later tijdstip als een enorme uitbarsting eruit komt.

Vaak is het negatieve gedrag van je kind een manier om hulp te vragen, om met jou in contact te komen. Ze zitten met een hulpvraag en weten niet hoe ze ermee om moeten gaan. Oké, ze vragen het niet op een fijne manier, maar ze komen wel bij je om in verbinding met je te komen en dat is goed.

Hieronder een aantal adviezen om je kind te helpen zijn emoties te reguleren.

1) Zorg dat je kind voorzien is in de basisbehoeften.
Elk kind heeft basisbehoeften en als we ervoor zorgen dat die vervuld worden kunnen we veel onrust bij het kind wegnemen. Globaal genomen kunnen we drie basisbehoeften onderscheiden:

• Lichamelijk: eten, drinken en slapen
• Affectief; verbinding, contact en aanraking
• Veiligheid en structuur.

Als je kind heftige emoties toont, komen die voort uit niet-vervulde basisbehoeften. Voorbeelden zijn: als een kind honger heeft en om kleine dingen boos wordt of als een kind geen aandacht krijgt en daardoor gaat klieren. Of het kind heeft niet genoeg slaap en wordt geïrriteerd of kan niet goed samenspelen met iemand.

2) Help een kind zijn emoties te herkennen en te uiten

Vanaf jonge leeftijd kun je je kinderen helpen door hun emoties te herkennen en te verwoorden. Als ouder doe je dit door de emoties van jezelf, de mensen om jullie heen en die van het kind op te merken en er woorden aan te geven in gewone dagelijkse situaties. Door dit te blijven doen, wordt je kind er ook handig in. Dit is de basis van het leren omgaan met je emoties; zodra kinderen hun eigen emoties goed kunnen plaatsen en begrijpen, onder woorden kunnen brengen gaat de heftige lading van de emotie ervan af en zijn ze in staat om gemakkelijker oplossingen te vinden. Voorbeeld: ‘Ik zie aan je gezicht dat je het niet leuk vindt. Dat kan ik me voorstellen, het is jammer als je niet mee mag doen’.

3) Op tijd spanning ontladen

Door goed naar je kind te kijken, te observeren, leer je de signalen te herkennen dat de spanning zich opbouwt. Je hebt de mogelijkheid om een ontploffing te voorkomen, door een uitlaatklep te bieden, zoals lachen over iets, stoeien en knuffelen. Dit zorgt ervoor dat het lichaam zich kan ontladen en de climax van boos zijn voorkomen wordt. Of je gaat even lekker naar buiten met je kind om een fysieke activiteit te doen. Het lijkt erop dat je je kind dan beloont voor de boosheid, maar je helpt het kind om weer in contact met zichzelf te komen en te begrijpen waarom die boosheid nu eigenlijk kwam.
Een andere manier is dat je je kind ook kunt afleiden door een rustige activiteit aan te bieden.

4) Als ouder ben je het voorbeeld voor je kind

Je bent als ouder een voorbeeld van het gedrag. Als je zelf rustig blijft en reageert vanuit die rust, dan toon je hoe je je emotie kunt reguleren. Je kind zal leren eerder tot bedaren komen. Voorbeeldgedrag heeft een grote functie in de opvoeding; zowel wenselijk als niet wenselijk gedrag wordt nagebootst door kinderen.

5) Een leermoment na hele boze buien

Als er een gevaarlijke situatie ontstaat of je kind wordt agressief, grijp dan in. Op het moment van boosheid heeft het geen zin om met je kind in gesprek te gaan of te vertellen wat het moet doen. Het kind heeft dan geen contact met zijn normale denken. Als het kind weer bedaard is, kun je dat gesprek wel weer aangaan.

6) Reflectie

Hoe we zelf reageren op de emotie van ons kind zegt vooral veel over onszelf. Als je merkt dat je niet de rust kunt bewaren of dat je kind de emotie niet mag tonen, is het goed om ook zelf op onderzoek uit te gaan. Wat in mij maakt het moeilijk om met boosheid om te gaan? Neem eens kijkje in je eigen verleden.

7) Blijf rustig onder de emoties, wees er niet bang voor

Laat de emoties er gewoon zijn. Hoe meer een kind zich mag uiten en zich daar ook veilig in voelt, hoe minder er opgekropte emoties en uitbarstingen zijn. Ben er op dat moment voor je kind, gewoon door er te zijn. Soms geven we adviezen die goedbedoeld zijn of gaan we hun emoties relativeren en dan kan de emotie juist sterker worden. Maak hierin dus goede afwegingen.

8) Begrens het gedrag en niet de emotie

Emoties en het uiten ervan sta je toe, het gedrag echter begrens je. Je laat zien dat je de emotie boosheid begrijpt, maar dat er wel grenzen zijn. Dit doe je op een empathische manier. Een voorbeeld is dat je kind wel boos mag zijn als broertje of zusje een speelgoedje uit zijn kamer heeft gepakt, maar dat hij niet broertje of zusje daardoor mag slaan. Benoem bij je kind hoe je het de volgende keer graag wilt zien.

9) Verbinding maken

Zoals ik al eerder noemde is moeilijk gedrag geen onwil, maar onmacht. Boosheid is een moeilijke emotie die je niet wegneemt met een time-out. Als je je kind dan wegstuurt naar zijn kamer, laat je je kind eigenlijk zelf met deze moeilijke emotie omgaan en het mag pas terugkomen als het weer blij is. Betekent dat dan dat het kind er alleen maar mag zijn als het blij is?
Tegelijkertijd mis je de kans om uit te vinden wat je kind eigenlijk nodig heeft. Misschien is het net belangrijk dat je je kind even vasthoudt, ernaast zit of gewoon in de buurt bent. Let erop dat je ook je eigen gevoel in de gaten houdt en dat je verbinding hebt met jezelf. Zo bewaar je voor jezelf ook de rust om met de boze bui van je kind om te gaan.

10) Neem het niet altijd persoonlijk

Soms krijg je wel eens te horen wat voor een stomme mama of papa je bent. Dat moet je niet persoonlijk nemen. Ze roepen dan dingen in hun boosheid, terwijl ze dat helemaal niet bedoelen. Kijk dan wat erachter zit, want dit is een uiting van iets wat niet lekker zit bij hen. Ook hier weer is het belangrijk dat je rustig blijft en luistert wat je kind eigenlijk zou willen zeggen.

11) Spreek een rustplek af

Spreek met je kind een rustplek af, een plek waar het weer z’n kalmte kan hervinden. Dit is niet hetzelfde als een time-out plek. Deze rustplek wordt namelijk samen met je kind afgesproken en je kunt je kind op een vriendelijke manier laten herinneren aan deze plek. In zo’n plek liggen misschien knuffeltjes, een zacht dekentje of een lievelingsspeelgoedje of kan je kind muziek luisteren.

12) Versterk de band met je kind

Maak dagelijks tijd voor je kind. Speel samen, lach samen, luister naar hem of haar en dan zul je merken dat je kind ook gemakkelijker alleen kan spelen en wat minder aandacht van je vraagt. Boze buien ontstaan vaak door gebrek aan verbinding en die verbinding is wel nodig. Het zorgt er namelijk voor dat je kind wat meer bereid is tot samenwerking en dat het zich kan inleven in een ander. Verder doet het wonderen voor het humeur van je kind en groeit het zelfvertrouwen.

Drs. Diana Rongen

info@marlysenden.nl

06-29448836

Terug naar overzicht